حرکت و زمان در فلسفه اسلامی/جلد دو
از ویکی مطهر
نمایه‌ها
بررسی راه حلهای بقاء موضوع در حرکت کمی و جوهری صفحه 11-54
نقض ابن سینا بر حرکت جوهری به عدم بقاء موضوع در این حرکت با وجود ضرورت استمرار موضوع در حرکات صفحه 11-13
راه حلهای علامه طباطبایی و ملاصدرا برای مشکل حفظ وحدت موضوع در حرکت جوهریه در پاسخ ابن سینا صفحه 13-18
نقش مبنای اصالت الوجود ملاصدرا در حل مشکل حفظ وحدت موضوع در حرکت جوهری صفحه 14-16
جواب نقضی ملا صدرا به ابوعلی سینا در مساله بقاء موضوع در حرکت جوهری از راه بقاء موضوع در کون و فساد صفحه 16-18
پاسخ به اشکال عدم وحدت موضوع در حرکت کمیه ( حرکت در مقوله کم ) صفحه 18-21
ترکب جسم از ماده و صورت و ترکب ماهیات از اجناس و فصول و رابطه ماده و صورت و اجناس و فصول صفحه 22-24
نحوه اعتبار ماده و صورت و اعتبار جنس و فصل در تشخص جسم صفحه 24-30
اجزای طولی و عرضی کل صفحه 25-28
نتیجه بحث ترکیب اتحادی ماده و صورت ( حیوان و ناطق ) در انسان در اثبات معاد جسمانی ( پاورقی ) صفحه 28-29
جایگاه صورت در شیئیت شی و نقش ماده در این شیئیت و امکان بقاء ماده بنحو کلی و مبهم با صورت ما صفحه 30-33
رابطه ماده با جنس و صورت با فعل صفحه 36-41
تبیین معنای بشرط لا و لا بشرط صفحه 37-41
مثالی از آیت الله بروجردی در مورد تفهیم معنای لا بشرط و بشرط لا صفحه 39
نقش فصل در حقیقت و هویت شی ء (ماهیت ) صفحه 41-42
امکان طرح تشکیک در ماهیت به تبع تشکیک در وجود ( پاورقی ) صفحه 42-43
نقش مبنای اصالت وجود و قول به قوام شی به فصل اخیر و رجوع فصول به وجودات در ازهم پاشیدگی کلیات خمس صفحه 43
نقش قبول مبنای مثل افلاطونی در حل مشکل بقاء و وحدت موضوع در حرکت جوهری صفحه 44
نحوه اعتبار امارات تشخص و مشخصات جسم از نظر ملاصدرا صفحه 45-48
مشابهت موضوع در حرکت عرضی و جوهری صفحه 48-50
اثبات عدم نیاز حرکت جوهری به موضوع بدلیل وحدت متحرک و حرکت در این نوع حرکت توسط علامه طباطبایی (ره) در شرح کلمات ملاصدرا صفحه 50-54
توضیح مقایسه رابطه حرکت جوهری با حرکت عرضی و رابطه زمان با دهر به رابطه روح با جسد از سوی ملاصدرا صفحه 54-55
طبیعت مادی و طبیعت مثالی انسان و رابطه نفس با ایندو طبیعت و ارتباط این بحث با مسئله فاعل بالتسخیر در فلسفه اسلامی صفحه 56-60
نقش اکراه طبیعت مادی انسان در خستگیها و حل مسئله عدم خستگی در آخرت از طریق طبیعت مثالی از نظر ملاصدرا صفحه 60-61
رابطه حرکت جوهری با حرکت قطعیه و توسطیه صفحه 62
نحوه تسخیر نفس در طبیعت از نظر بوعلی سینا صفحه 63-65
معنای فاعل بالطبع و بالقسر و بالتسخیر صفحه 64-65
مبنای ملاصدرا در مورد رابطه نفس و طبیعت بدن بر اساس حرکت جوهری و تقسیم بدن به بدن طبیعی و مثالی صفحه 65-67
اعتراض حاجی سبزواری بر تقسیم قوای نفسانی از سوی ملاصدرا به عدم تفاوت این تقسیم با طبیعت مادی و مثالی نفس صفحه 67-68
رابطه نفس (روح) و بدن و دائره اراده نفس در مورد اعمال اختیاری و غیراختیاری بدن از نظر دکارت و ملاصدرا صفحه 68-70
بخشی از متن عربی اسفار ملاصدرا پیرامون توضیح حرکت کمی و حرکت جوهری و حرکت در صور جسمانی و رابطه نفس و بدن صفحه 71-77
حرکت جوهری و براهین و نقض و ابرام های پیرامون آن در اسفار ملاصدرا صفحه 81-161
نفی علیت طبیعت برای حرکات عرضی خود توسط ملاصدرا بدلیل لزوم نفی شرایط فاعل و قابل و رفع نیاز طبیعت به ماده و اعتراض حاجی به این نظر صفحه 82-87
برهان ربط متغیر به ثابت در اثبات حرکت جوهری صفحه 88-89
جمعبندی براهین حرکت جوهری بر مبنای رابطه عرض و جوهر صفحه 88-90
مناط تشخص اشیا از نظر قدمای فلاسفه و ملاصدرا و فارابی صفحه 90-92
تفاوت جزئیت و تشخص صفحه 92
رابطه عرض و جوهر و وجود در تشخص از نظر ملاصدرا و فلاسفه صفحه 92
نفی دوگانگی عرض و جوهر در براهین حرکت جوهری ملاصدرا صفحه 94
دیدگاه شیخ اشراق در مورد تفکر ارسطویی مبنی بر قوام مقولات دهگانه بر جوهر صفحه 94-95
رابطه عرض و جوهر در فلسفه حسی غرب (نفی جوهر) و برهان بوعلی سینا در اثبات وجود جوهر صفحه 95-97
کلی نگری فلاسفه در اقامه برهان بر موضوعات فلسفی صفحه 96-97
دیدگاه فلاسفه بعد از ارسطو در مورد مقولات عشر ارسطویی صفحه 97-99
رد نظریه کون و فساد بوعلی توسط ملاصدرا بدلیل عدم امکان حرکت دفعی اشیا از قوه به فعل و اثبات حرکت جوهری بدلیل تدریج در این حرکت صفحه 101-103
اثبات حرکت جوهری از طریق حرکت تدریجی اشیاء از قوه به فعل توسط ملاصدرا و تاکید علامه طباطبایی بر این برهان صفحه 101-103
معرفی کتاب فلسفی الکون و الفساد ارسطو پیرامون تئوری کون و فساد در تغییرات جوهری صفحه 102
نقدی بر حاجی سبزواری در مورد عدم توجه به مرادابن سینا در نفی علیت طبیعت برای آثار خودش صفحه 104-105
اثبات حرکت جوهری از طریق بداهت وجود تغییر در جواهر و عدم امکان تبادل صورت و بطلان نظریه کون و فساد صفحه 106-109
تشابه نظریات ابن مسکویه در کتاب طهار´الاعراق و ملاصدرا در اسفار در مورد روابط انواع با یکدیگر با نظر تبدل انواع داروین صفحه 107-109
دلیل ملاصدرا در اثبات حرکت جوهری از طریق ابطال کون و فساد صفحه 109
اثبات حرکت جوهری و ابطال نظریه کون و فساد به دلیل فعلیت نسبت حال و آینده در حرکت از قوه به فعل (برهان امکان و قوه) توسط علامه طباطبایی صفحه 110-111
اثبات حرکت جوهری از طریق رابطه موجودات با زمان و اتحاد زمان با مقدار حرکت توسط ملاصدرا صفحه 111-113
اثبات حرکت جوهری از طریق ضرورت غایت برای طبیعت صفحه 113-116
نقدی بر نظریه شوق ماده به صورت از ابن سینا و پاسخ آن صفحه 115-116
تمثیلی از شیخ اشراق در مورد عامل وحدت نظام متصرم طبیعت و موضوع حرکت طبیعی و تطبیقی آن بر مثل افلاطونی صفحه 116-118
بخشی از متن عربی اسفار ملاصدرا در براهین تکمیلی بر حرکت جوهری و تنبیهی پیرامون مثل افلاطونی صفحه 119-122
اشکال ابن سینا بر حرکت جوهری به لزوم تتالی آنات و عدم بقا نوع در این حرکت و جواب ملاصدرا به نقض در حرکات عرضی و بقا موضوع بنا بر اصالت وجود صفحه 125-132
اشکال بر حرکت جوهری به لزوم تضاد در این حرکت و جواب ابن سینا به رفع اشکال از تضاد به معنای اعم در جواهر صفحه 132-134
بخشی از متن عربی اسفار ملاصدرا پیرامون اشکالات ابن سینا بر حرکت جوهری و پاسخهای آن اشکالات صفحه 135-139
توضیحی پیرامون کلمه صورت ما در تعابیر ملاصدرا و تطبیق آن بر حرکت توسطی (پاورقی) صفحه 138-139
پاسخ شبهه ای در مورد حرکت جوهری به لزوم ایجاد قول ثالث در باب موجود غیر قار الذات بودن طبیعت و پاسخ ملاصدرا در این زمینه صفحه 143-153
نسبیت حرکت از نظر ملاصدرا صفحه 145-150
رد نظر قائلین به عدم قرار ذات حرکت و زمان از سوی ملاصدرا (با اثبات حرکت به عنوان امر نسبی و انتزاعی و ارجاع عدم قرار به وجود جوهر) صفحه 145-150
استشهاد ملاصدرا به آیات 87 نمل و 20 نباء و 5 قارعه در اثبات حرکت جوهری و رد منکرین آن صفحه 150-152
جایگاه سیاق آیات قرآن در تفسیر قرآن صفحه 151
استشهاد ملاصدرا به کلمات ارسطو و زنون اکبر و محیی الدین عربی در اثبات عدم تفرد او در نظریه حرکت جوهری ونقد این استشهاد صفحه 152-153
بخشی از اسفار ملاصدرا در رد اشکال تفرد مولف در نظریه حرکت جوهری از راه تفسیر کلام قدما و بر شماری قائلین و استناد به قرآن صفحه 154-161
نظر جمهور فلاسفه در مورد امور غیر قار الذات (زمان و حرکت ) صفحه 154
شرح سخن ملاصدرا در مورد انتزاعیت حرکت و نسبیت آن صفحه 155-156
استدلال ملاصدرا به آیه 15 سوره ق و 61 انعام برای اثبات حرکت جوهری صفحه 157-159
معنای توفی در قرآن کریم و سخن علامه طباطبایی در المیزان ذیل آیه 11 سوره سجده در این زمینه(پاورقی) صفحه 159
اثبات حرکت وضعی مستدیره به عنوان اتم و اقدم و اشرف حرکات عرضی در مقولات قابل حرکت (کیف , این و کم) صفحه 165-174
اثبات توقف حرکت کمی بر حرکت اینی توسط ملاصدرا صفحه 166-169
توقف حرکات کیفی بر حرکات اینی از نظر ملاصدرا صفحه 169
توقف حرکات مکانی بر حرکت وضعی از نظر ملاصدرا صفحه 169-170
نظر ملاصدرا در مورد تخلل سکون در حرکات راجعه (نقطه تلاقی حرکت رفت و برگشت در خط مستقیم) صفحه 170-171
محوریت حرکت وضعی زمین برای محاسبه زمان عمومی عالم صفحه 171-173
بخشی از اسفار ملاصدرا پیرامون اقدمیت و ادومیت و اتمیت و اشرفیت حرکت وضعی مستدیر نسبت به تمام حرکات عرضی صفحه 175-178
شرح مبحث زمان از اسفار ملاصدرا صفحه 181-211
نظریه کانت در مورد ذهنیت وجود زمان صفحه 182
نظریات فلاسفه در مورد وجود زمان و براهین آن بر طریقه طبیعیین و الهیین صفحه 182-211
بررسی نظر طبیعیون و ملاصدرا در مورد تعدد زمان به تعدد حرکات و برداشت علامه طباطبایی از کلمات صدرا در این مورد صفحه 182-211
برهان فلاسفه الهی بر وجود زمان (از طریق تقدم و تاخر) صفحه 190-208
نقدی بر علامه طباطبایی در مورد برداشت تعدد زمان به تعدد حرکات از برهان قدمای از فلاسفه و ملاصدرا صفحه 198
پرسش و پاسخ پیرامون وجود خارجی زمان (پاورقی) صفحه 200-201
اعتبار تجدد و ثبات در زمان و تعیین جهت اعتباری و حقیقی این دو جهت صفحه 208-210
اعتبار وحدت و کثرت در زمان و نیاز زمان به فاعل و قابل مطابق با جهت ثبات و تجدد آن صفحه 210-211
بخشی از اسفار ملاصدرا پیرامون حقیقت زمان و توضیح و تصحیح عبارات (پاورقی) صفحه 212-217
معنای تعبیر زمان عام و زمان خاص در کلمات ملاصدرا و علامه طباطبایی (ره) (پاورقی) صفحه 216
بررسی مسئله فاعل و قابل در زمان صفحه 221-225
معنای غایت تدریجی الوجود در حرکت صفحه 225-226
بررسی مبحث غایت در حرکات از اسفار ملاصدرا صفحه 225-247
تفاوت حرکت مستقیم و حرکت مستدیر و فلکی در نیاز به اراده و شوق صفحه 226-228
استنباط حرکت جوهری توسط ملاصدرا از کلمات ابن سینا در باب حرکات افلاک صفحه 228-229
بررسی غایت بالذات در حرکات طبیعی از نظر ابن سینا (استبقاء نوع) صفحه 229-231
طرح حرکت به عنوان غایت حرکت فلک در کلمات ابن سینا به غایت بالعرض توسط حاجی سبزواری صفحه 231-232
نقدی بر استنباط حرکت جوهری توسط ملاصدرا از کلام ابن سینا در مورد غایت تدریجی الوجود حرکت فلکی صفحه 236-239
توضیحی پیرامون مبنای ابن سینا در مورد جوهر ذهنی و خارجی (پاورقی) صفحه 239
استدلال ملاصدرا به نظر ابن سینا در مورد تغییر اوضاع طبیعت و فلک بر عدم ثبات ذات طبیعت و فلک و تطبیق بر حرکت جوهری صفحه 239-240
نقد و بررسی نظر ابن سینا در مورد غایت حرکت (مراتب حرکت ) و غایت حرکت طبیعت (بقاء نوع) صفحه 240-245
دیدگاه ابن سینا درباره غایت در حرکت و انواع صفحه 240-242
رابطه کمال و تکامل و اشاره ای به غایت ماورائی در حرکات طبیعت صفحه 244-245
نفض ملاصدرا بر ابن سینا به تلازم قبول حرکات اعراض جسم (جوهر) و اعتقاد به حرکت جوهری بر اساس اتحاد جوهر و عرض صفحه 246-247
بررسی علت فاعلی زمان و مباحث مقدماتی آن در اسفار ملاصدرا صفحه 248-256
معنای تشخص اشیاء به زمان و نقش قبول زمان مشترک و وحدت شخصی عالم طبیعت از حیث زمان در این تشخص صفحه 249-254
توضیحی پیرامون زمان مشترک حرکات و تقدم و تاخر بین آنها صفحه 250-252
دلائل ملاصدرا در رد علیت جرم فلک و طبیعت جسمانی برای زمان و اثبات تجرد علت زمان صفحه 255-256
پرسشی پیرامون سنخیت بین مادیات و مجردات و پاسخ آن بر اساس اصالت الوجود و تشکیک مراتب آن صفحه 256-257
تشریح نظر ملاصدرا در اسفار پیرامون تجرد علت مشخصات طبیعت (وضع, مکان, کم و کیف ) بر مبنای اتحاد عارض و معروض در حرکت جوهری صفحه 257-265
نظر قدمای فلاسفه در مورد مکان طبیعی حیز هر جسم صفحه 260
معنای عدم تخلل جعل و علیت بین لازم و ملزوم و بی نیازی لازم از علت صفحه 262-263
نقش اتحاد حرکت و متحرک در حرکت جوهری در بی نیازی حرکت از علتی ماسوای علت متحرک صفحه 263-264
بخشی از اسفار ملاصدرا پیرامون غایت زمان و حرکت و فاعل زمان با حواشی توضیحی صفحه 266-274
توضیحی پیرامون نفس فلک از نظر فلاسفه (پاورقی) صفحه 268-269
نقض ملاصدرا بر ابن سینا در مورد تلازم قبول طبیعی بودن اوضاع فلک با قبول حرکت جوهری صفحه 270-271
بررسی حدوث ذاتی و زمانی هستی از نظر فلاسفه و متکلمین صفحه 277-294
آشنایی با غزالی و شخصیت علمی و زندگی فرهنگی و آثار فلسفی او صفحه 278-279
آشنایی با دو کتاب مقاصدالفلاسفه و تهافت الفلاسفه از آثار غزالی(پاورقی) صفحه 278-279
اشاره ای به شخصیت فلسفی ابن رشد و دیدگاه او پیرامون فلسفه ارسطو(پاورقی) صفحه 279
نقد غزالی بر فلاسفه و بوعلی سینا در مورد قدم زمانی عالم در کتاب تهافت الفلاسفه صفحه 279-280
معنای حدوث زمانی عالم از دیدگاه متکلمین و نقد و بررسی آن صفحه 280-282
تشریح نظر غزالی و برهان وی بر حدوث زمان و عالم صفحه 282-283
برهان انی و لمی فلاسفه بر حدوث ذاتی عالم و رد نظریه حدوث زمانی متکلمین صفحه 286-289
نظر فلاسفه در مورد قدم ماده عالم و ماده و صورت افلاک صفحه 287
رابطه نظریه حرکت جوهری با قبول حدوث دائم عالم و عدم پذیرش قدمت ماده عالم صفحه 287-288
برهان ملاصدرا در اسفار و بوعلی در شفا بر رد نظریه حدوث زمان و حدوث زمانی عالم از متکلمین صفحه 289-294
بررسی خلط میان امکان ذاتی و امکان استعدادی در برهان فلاسفه بر رد حدوث زمانی عالم صفحه 294-295
اشاره ای به ابتکار اصطلاح امکان استعدادی توسط شیخ اشراق صفحه 295
امکان ذاتی و استعدادی در کلمات ملاصدرا صفحه 296
براهین فلاسفه بر ضرورت وجود رابط بین حادث و قدیم (برهان تسلسل و برهان لزوم انفکاک علت از معلول) صفحه 297-298
بخشی از اسفار ملاصدرا در رد برهان متکلمین مبنی بر حدوث زمانی عالم و اثبات تقدم ذات باریتعالی بر زمان صفحه 300-305
جوهر فرد در اصطلاح فلاسفه و تطبیق آن بر جزء لایتجزای متکلمین (پاورقی) صفحه 301
مسئله درک نامتناهی توسط ذهن از طریق عقل و خیال (پاورقی) صفحه 302
توضیح کلمه سیال در اسفار ملاصدرا در مباحث زمان و تطبیق آن بر زمان سیال بعنوان ظرف حرکت توسطی صفحه 303-304
گوشه ای از زندگی فرهنگی حاجی سبزواری صفحه 303-304
نقدی بر حاجی سبزواری در مورد عدم توجه به معنای واقعی کلمه سیال در کلمات ملاصدرا صفحه 303-304
تناقض کلمات ملاصدرا در اسفار در مباحث زمان در مورد علت زمان (نفس, عقل, ذات باری) و توجیه حاجی سبزواری در مورد آن صفحه 304-305
تفسیر آیه (الا له الخلق والامر) توسط فلاسفه و ملاصدرا و تطبیق خلق بر عالم طبیعت و امر بر عالم مجردات (پاورقی) صفحه 305-306
نظر علامه طباطبایی در المیزان در مورد خلق و امر در آیات قران و تطبیق بر عالم طبیعت و مجردات صفحه 305-306
معرفی مختصری از تفسیر المیزان از حیث اشتمال بر معارف اسلامی و اصول عقاید صفحه 306