الهیات شفا/جلد دو
از ویکی مطهر
نمایه‌ها
شرح و بررسی بخش الهیات بمعنی الاخص از کتاب شفای بوعلی صفحه 13-440
تاریخچه رواج اصطلاح الهیات بالمعنی الاخص در فلسفه صفحه 13-14
بررسی مباحث مربوط به علل اربعه و تناهی علل در شفای بوعلی صفحه 14-124
جایگاه طرح تناهی علل در فلسفه صفحه 16
لزوم معیت علت و معلول و عدم امکان تخلل زمان بین آنها صفحه 17
بررسی تفاوت علل طبیعی (معدات ) و علل فلسفی در پاسخ به نواقض معیت علت و معلول صفحه 17-20
تفاوت دیدگاه فلاسفه و طبیعیون در مسئله علل صفحه 17-22
تعریف واجب الوجود و ممکن الوجود و ممتنع الوجود صفحه 20-21
شرح اثبات علل فاعلی و نیاز ممکن الوجود به علت ایجادی از کتاب شفای بوعلی صفحه 20-39
شرح و بررسی برهان وسط و طرف در اثبات علت فاعلی و علت اولی از کتاب شفای بوعلی صفحه 23-39
نظر ملاصدرا در مورد بیان ابن سینا از برهان وسط و طرف صفحه 24
شرح نکات اساسی در برهان وسط و طرف به بیان ابن سینا از کتاب شفا صفحه 25-27
مناط علیت علت العلل برای معالیل با واسطه و معلولیت معالیل با واسطه برای علت اولی (علµالعلµ علµ و معلول المعلول معلول) صفحه 27-29
معنای علیت مطلق علت اولی نسبت به معلولها با تعدد واسطه در کلام ابن سینا صفحه 29-30
معنای اضافه اشراقیه در رابطه علت و معلول صفحه 29
شرح بخشی از متن شفای بوعلی پیرامون اثبات مبدأ اول و تناهی علل و علیت علت العلل برای معلولهای باواسطه به برهان وسط و طرف صفحه 30-39
نقد و بررسی بیان حاجی سبزواری پیرامون برهان وسط و طرف صفحه 34-37
شرح نظرات بوعلی درباره تناهی علل قابلی و مقصود از کون شی من شی و پاسخ ایرادهای وارد بر این تعبیر صفحه 40-111
معنای علت قابلی و ما منه الشی و کون شی من شی در توجیه تعبیر ارسطو در اینباره صفحه 40-45
انواع تبدلات جوهر از نظر بوعلی صفحه 45-47
اختلاف نظر بوعلی و ملاصدرا درباره حرکت در جوهر صفحه 47-48
معانی ماده و علت مادی در فلسفه صفحه 48-49
ادعای فلاسفه در مورد وجود هیولای اولی و اثبات آن از طریق تجزیه اشیا به اجزا در عالم عقل صفحه 49-52
اثبات تناهی علل مادی و انتهاء به ماده اولی صفحه 49-53
تفاوت معنای ماده در اصطلاح فیزیک و فلسفه صفحه 50
عدم امکان درک تجربی هیولای اولی صفحه 50
تشابه ماده اولی با حروف الفبا از حیث قابلیت پذیرش حرکات مختلف صفحه 50-51
تفاوت معنای علل مادی در فلسفه غرب با فلسفه اسلامی صفحه 52-53
بخشی از کتاب شفای بوعلی درباره اثبات تناهی علل مادی صفحه 54-56
توضیح بیان ارسطو در مورد کون شی من شی درباب علت مادی (تحولات ماده علی سبیل الاستکمان و علی سبیل الاستحاله) صفحه 61-62
بررسی ایرادات وارده بر تعبیر ارسطو در مورد علت مادی (کون شی من شی) در شفای بوعلی صفحه 62-75
اختلاف نظر بوعلی و ملاصدرا در مورد بقای صورت عناصر مرکبات بعد از ترکیب صفحه 67
اشاره ای به معانی ماده (عامل استعداد و قابل صور) و لزوم انتها علل مادی به هیولی صفحه 76-77
مروری بر دیدگاه ارسطو پیرامون علت مادی و انواع تحولات در ماده و ایرادهای وارد بر ارسطو در این زمینه صفحه 78-80
توجیه ابن سینا بر نظریه ارسطو در باب علت مادی و حمل نظر ارسطو بر مبادی و علل جوهر صفحه 80-82
نقد توجیه ابن سینا در مورد بیان ارسطو از علت مادی به لزوم پذیرش حرکت در جوهر بنابر این توجیه صفحه 82-85
تفاوت معنای عنصر در علوم طبیعی و فلسفه (پاورقی) صفحه 88-89
مروری بر دفاع بوعلی از بیان ارسطو در مورد علت مادی به حمل بر جزء ذاتی و نقد این بیان صفحه 88-90
معیار حرکتهای کمالی و تکاملی از نظر ابن سینا صفحه 90-92
کمالات جوهری و عرضی طبیعت و عدم امکان وجود کمالات جوهری بر مبنای بوعلی صفحه 92-96
نقش پذیرش حرکت جوهری در قبول کمالات و غایات جوهری برای طبیعت صفحه 93-96
پاسخ ابن سینا به اشکال بر ارسطو در مورد استکمالات طبیعت در صورت وجود موانع صفحه 96
پاسخ این سینا به اشکالی بر ارسطو در مورد ماده متکون و تفاوت تعابیر بکار برده شده در این مورد صفحه 99-100
توضیح معنای استعداد قوی و تفاوت و تشابه استعداد و قوه (پاورقی) صفحه 101-102
بررسی اشکالات وارده بر تعبیر ارسطو در مورد علت مادی (کون شی من شی) و پاسخ این اشکالات از کتاب شفای بوعلی صفحه 101-111
معنای استعداد در تکون جوهری ماده در باب علت مادی صفحه 102-103
لزوم سنخیت بین موجود بالقوه و موجود بالفعل بنحو استعداد قریب در تکون جوهری آن موجود صفحه 102-103
دیدگاه ارسطو پیرامون ترکیب موجودات از ماده و صورت و عدم سابقه این موضوع قبل از وی صفحه 115-116
رابطه پذیرش ترکیب اشیاء از ماده و صورت و بحث تناهی علل مادی و صوری صفحه 115-116
شرح و بررسی مبحث تناهی علل صوری و غایی از شفای بوعلی صفحه 115-124
تعریف علت غایی صفحه 116
اثبات ضرورت تناهی علل غایی در صورت فرض وجود غایت صفحه 116-120
تفاوت مطلوب بالذات و مطلوب بالغیر صفحه 118-119
تفاوت مطلوبهای انسان از حیث بالذات و بالغیر و رجوع تمامی مطلوبهای بالغیر به مطلوب بالذات صفحه 118-120
اثبات تناهی علل صوری صفحه 121
نظر فلاسفه در مورد ابداعی بودن عقول مجرده و مجموع طبیعت صفحه 121
منشا تکون اشیاء (ماده یا عدم) و تفسیر اصطلاح 'کون من' صفحه 121-122
تفاوت و تشابه معنای ابداع و احداث صفحه 121
نظر فلاسفه در مورد تکوین و احداث موجودات در طبیعت صفحه 121
بخشی از متن شفای بوعلی در مورد تناهی علل صوری و غایی صفحه 122-124
دلیلی بر اثبات وحدت واجب الوجود صفحه 128-129
رابطه اثبات وجود و وحدت واجب الوجود از حیث تلازم در فلسفه بوعلی و ملاصدرا و حدیثی از امام علی(ع) در این باره صفحه 128
پاسخ شبهه ابن کمونه در مورد امکان تعدد واجب الوجود با استفاده از بیانات ابن سینا صفحه 129-130
نقش اثبات وجود علت العلل برای اشیا در اثبات واجب الوجود صفحه 131-132
امکان تفکیک اثبات وجود واجب از وحدت واجب الوجود در فلسفه ابن سینا صفحه 131-132
تلازم وجود واجب و وحدت واجب الوجود بر مبنای اصالت وجود و وحدت تشکیکی وجود (حکمت متعالیه) صفحه 132
اثبات ضرورت پذیرش وجود واجب الوجود از سوی تمامی مکاتب و عدم امکان نفی آن از سوی مکاتب مادی صفحه 133-134
نقش صفات واجب الوجود در تمایز مکاتب الهی از مکاتب غیر الهی صفحه 134
برهان ابن سینا بر اولیت واجب الوجود صفحه 135-136
اثبات صفت احد و واحد برای واجب الوجود صفحه 136-137
نظریات اشاعره و معتزله پیرامون وحدت ذات و صفات واجب الوجود صفحه 138-139
دیدگاه حکما درباره کیفیت وحدت و عینیت صفات و ذات واجب الوجود صفحه 139-140
نظر امام علی(ع) در نهج البلاغه در مورد وحدت ذات و صفات الهی و نفی صفات محدود از ذات حق و تائید این نظر با آیاتی از قرآن صفحه 140-142
نظر ابن سینا و فلاسفه در مورد صفات واجب الوجود صفحه 142-143
شرح بخشی از شفای بوعلی در باره صفات واجب الوجود صفحه 143-147
توضیح چگونگی انتزاع صفت اولیت از ذات واجب الوجود صفحه 143-145
رابطه علت و معلول از حیث وجدان کمالات صفحه 145-146
کیفیت سلب و اضافات در واجب الوجود و عدم تاثیر این سلب در تکثر ذات واجب صفحه 147-148
علت و جهت برگشت صفات جلال واجب تعالی به صفات جمال صفحه 148
پاسخ اشکال تسلسل در صورت وجود اضافه نسبت بین واجب الوجود و اشیاء به عدم استقلال وجود اضافه صفحه 148-150
شرح و بررسی مسئله وحدت وجود و ماهیت در واجب الوجود (الواجب الوجود ماهیته اینته) از شفای بوعلی صفحه 151-199
بررسی زیادت و تغایر وجود بر ماهیت در ممکن الوجود صفحه 151-153
تعریف ماهیت و ملاک نوعیت اشیاء صفحه 152-153
تصور و فرض رابطه وجود و ماهیت در واجب الوجود و نظر بعض متکلمان در مورد ماهیت واجب صفحه 153-154
نفی ماهیت از واجب الوجود در معارف اسلامی و خطبه یک نهج البلاغه صفحه 154-155
رابطه وجوب وجود و ذات واجب و تصویر عینیت ذات و وجوب وجود از دیدگاه ابن سینا صفحه 155-157
نظر طالس و فیثاغورث در مورد معنا و نوع واحد در مبدء جهان و علت فاعلی آن صفحه 156
مشابهت نظریه حکما در مورد نفی ماهیت از واجب الوجود با مسئله وجود مطلق از دیدگاه فلاسفه غربی صفحه 157-160
توضیح دو اصطلاح در مورد وجود مظلق (مطلق در قبال نسبی و مطلق در قبال دو ماهیت ) صفحه 157-159
معنا و دایره نسبیت از نظر فلاسفه غربی صفحه 159-160
رد وجود مطلق از سوی فلاسفه غربی و پذیرش تحقق وجود توام با عدم از سوی آنان و نقد آن صفحه 160-162
انطباق تفکر فلاسفه غربی در مورد وجود با مبنای اصالت ماهیت صفحه 160
نقدی بر انتساب نظریه شمول مطلق نسبت به وجود و عدم و ماهیت به قیصری از سوی فلاسفه غربی صفحه 162
توضیح برهان حاجی سبزواری از کتاب منظومه در مورد عینیت ماهیت و وجود حق تعالی صفحه 163-164
بخشی از شفای بوعلی پیرامون نفی ماهیت از واجب الوجود و بیان نظرات در مورد مبدء اول عالم صفحه 164-165
معانی ماهیت (ما هو هو و ما به الشی هو هو) صفحه 166-167
تفاوت معنای وجود مطلق از نظر غربیها و حکما و توضیحی در مورد وجود نسبی صفحه 167-168
بیان دیدگاههای مختلف فلاسفه و فخر رازی در مورد امکان تحقق وجود مطلق صفحه 168-170
دیدگاه فخر رازی پیرامون ماهیت واجب الوجود صفحه 168-169
رابطه دیدگاه ابن سینا در مورد وجود مطلق با مبنای اصالت وجود صفحه 170
نقش پذیرش مبنای اصالت وجود در پذیرش و اثبات تحقق وجود مطلق صفحه 170-172
رابطه اثبات واجب الوجود و اثبات وجود مطلق در فلسفه اسلامی صفحه 172-173
برهان ابن سینا بر نفی ماهیت از واجب الوجود صفحه 173-179
استفاده مبنای اصالت وجود از تعبیر تاکد وجود در مورد وجوب وجود از کلمات ابن سینا صفحه 174-175
رد انتزاعیت وجوب وجود در واجب الوجود صفحه 180-182
اثبات عدم ضرورت انفکاک مشتق از معروض آن و امکان اتحاد وجودی آنها صفحه 182-184
اتحاد صفت و موصوف در خودآگاهی انسان (مشتق و معروض آن) صفحه 183-184
اثبات عینیت وجوب وجود و ذات واجب توسط ابن سینا (یگانگی وصف و موصوف ) صفحه 184-188
شرح بخشی از الهیات شفای بوعلی درباره نفی ترکیب واجب الوجود از ماهیت و وجود و نفی عروض وجوب بر ذات واجب صفحه 189-193
بخشی از زندگینامه مرحوم محمد باقر سبزواری از فقها و فلاسفه عصر صفویه(پاورقی) صفحه 190
شرح برهان حاجی سبزواری در نفی ماهیت از واجب الوجود مبنی بر لزوم عروض وجود بر ماهیت و تسلسل و تقدم شی بر نفس در صورت فرض ماهیت برای واجب صفحه 194-196
شرح بخشی از کتاب شفا در مورد برهان ابن سینا در نفی ماهیت از واجب الوجود به لزوم معلولیت واجب در صورت فرض ماهیت برای آن صفحه 196-198
تفاوت دیدگاه اصالت وجود و اصالت ماهیت در حقیقت بودن وجود و ماهیت و نحوه وجود واجب صفحه 198-199
تحقیق معنای مجرد و مجردالوجود در کلمات بوعلی در مسئله واجب الوجود و تطبیق آن بر اعتبار بشرط لا و لابشرط صفحه 200-203
اهمیت شناخت ذهن و فعالیتهای ذهنی در ارائه مبانی صحیح فلسفی و فهم اصولی تفکرات فلسفی صفحه 204-206
جایگاه ذهن شناسی در تفکر فلسفی کانت صفحه 204
بررسی اعتبارات ماهیت (لابشرط , بشرط لا و بشرط شی) و رابطه آنها با عمل ذهن و روانشناسی صفحه 206-207
تفاوت لابشرط قسمی و مقسمی در اعتبارات ماهیت صفحه 207-208
اثبات تجرد بنجو بشرط لا برای ذات واجب الوجود و حمل تعبیر وجود مطلق در کلمات بوعلی در مورد واجب الوجود بر اعتبار بشرط لا صفحه 208
معنای وجود مطلق در مورد واجب الوجود از نظر ملاصدرا و نقش عرفا در رواج این اصطلاح صفحه 209-210
نفی ماهیت از واجب الوجود در تعابیر مذهبی و نهج البلاغه صفحه 211-212
توجیه عبارات صحیفه سجادیه در مورد وحدانیت حق تعالی و شاهدی از نهج البلاغه بر این توجیه صفحه 212-213
بررسی صفات ثبوتی و سلبی الهی و آیاتی از قرآن در سوره حشر در مورد صفات ثبوتی خداوند صفحه 214-216
شعری در مورد صفات الهی و توضیحی در مورد دیدگاه متکلمان در مورد صفات الهی صفحه 215-216
براهین نفی جنس از واجب تعالی صفحه 216-217
اثبات خروج واجب الوجود از مقولات عشر و عدم صدق حدود مقولات بر واجب از دیدگاه بوعلی صفحه 218
پاسخ ابن سینا به اشکال صدق حد جوهر بر واجب تعالی صفحه 218-221
توضیح بخشی از کتاب شفای بوعلی در مورد صفات ثبوتی و سلبی واجب الوجود صفحه 221-224
بررسی و پاسخ شبهه صدق حد جوهر و جنس بر واجب تعالی از کتاب شفای بوعلی صفحه 225-229
تعریف صحیح جوهر از نظر ابن سینا صفحه 226
اثبات توحید واجب الوجود به برهان ضرورت تشخص برای واجب توسط ابن سینا در شفا صفحه 233-235
انواع توحید (در ذات , در صفات , افعالی و عبادی) صفحه 236
ملاکات تکثر (تکثر به صورت , به محل و موضوع, به وضع و مکان و به وقت و زمان) صفحه 237
برهان ابن سینا بر توحید واجب تعالی از طریق نفی ملاکات تکثر در واجب صفحه 238
انواع و ملاکات تمایز صفحه 239-240
اثبات توحید واجب الوجود از طریق نفی وجوه و ملاکات تمایز در صورت تصور تعدد صفحه 240-264
پاسخ ابن سینا به شبهه ابن کمونه در مورد امکان تعدد واجب الوجود صفحه 242-243
رد فرض تعدد واجب الوجود در صورت وحدت در ذات و اختلاف در عوارض صفحه 244-245
نقش اثبات وجود حقیقی برای شرور در تعدد واجب و اثبات نسبیت آنها در وحدت واجب الوجود صفحه 245-246
بررسی امکان فرض وجوب و تحقق واجب الوجود بنابر مبنای اصالت ماهیت صفحه 246-249
نظر فخر رازی و دوانی در مورد وجود واجب الوجود و ذاتیت وجود برای او صفحه 247-248
توضیحی پیرامون وحدتهای شرط شده در تناقض صفحه 250-251
رابطه مکان و متمکن ازحیث وحدت و کثرت صفحه 250
بررسی امکان تمایز واجب الوجود ها به امور عدمی مانند تمایز به عوامل وجودی صفحه 255-259
نقد و بررسی بوعلی در مورد امکان تعدد واجب الوجود و تمایز به امور وجودی و عدمی و عوارض خارج از ذات صفحه 259-264
معنای استلزام سلبهای متعدد در هر ایجاب (صدق اعدام غیر متناهی در هر امر وجودی) صفحه 260-261
فرق معنای سلب در واجب الوجود با سایر اشیاء صفحه 261-262
بررسی نیاز یا عدم نیاز سلب یک امر به مناط وجودی مستقل در شی ء صفحه 263-264
بررسی حقیقت معنای جنس و فصل و رابطه ایندو با یکدیگر و تفاوت جنس و فصل با عرض خاص و عام صفحه 264-266
رابطه نوع و فصل و ماده و صورت صفحه 266-268
نظر هگل درباره رابطه قضیه سالبه و موجبه از حیث استلزام یکی بالنسبه به دیگری صفحه 268
پرسش و پاسخ پیرامون امکان کثرت در مجردات و ارواح صفحه 268-269
شرح بخشی از شفای بوعلی پیرامون رد امکان کثرت در واجب الوجود و تحقق افراد متعدد از آن صفحه 270-278
بررسی صفات واجب الوجود در شرح بخشی از الهیات شفای بوعلی صفحه 281-393
اقسام موجودات از حیث مراتب وجودی (ناقص, مکتفی بذاته, تمام و فوق تمام) و معنای هر کدام صفحه 281-285
نقش عقاید فلاسفه در مورد فلکیات در جعل اصطلاح موجود مکتفی بذاته و معنای آن صفحه 282-283
معنای علم لدنی و آیه ای از قرآن (کهف 65) در مورد علم لدنی انبیا صفحه 283
نظر عرفا و اشراقیون در مورد منشا علم انبیا و عرفا و احتساب این گروه از موجودات مکتفی بذاته صفحه 283-284
شعری از مولوی در مورد راه کسب علم و معرفت در عرفا صفحه 284
معنای خیر و شر و خوبی و بدی و منشا پیدایش آن صفحه 285-288
اثبات نسبیت خیر و شر و نظر مولوی در این مورد صفحه 287-288
بررسی رابطه خیر و شر و وجود و عدم صفحه 288-290
اثبات خیر ذاتی برای واجب الوجود و عدم آن برای ممکن الوجود صفحه 290
اثبات خیر برای واجب تعالی بدلیل افاده خیرات صفحه 291-292
معنای حق و باطل صفحه 292
اثبات حقیقت بالذات برای خداوند صفحه 292-293
حدیثی از پیامبر اسلام در مورد شعر لبید درباره بطلان غیر خدا و انحصار حقیقت در خداوند صفحه 293
اثبات صفت حق و حقیقت برای خداوند بمعنای مطابقت با نفس الامرو و عین واقعیت بودن صفحه 293-294
رابطه معنوی حق و حقیقت و واقعیت صفحه 293-294
معنای 'بالحق' در قرآن کریم و رابطه آن با علت غایی جهان و مسئله معاد صفحه 294-295
اشاره ای به فلسفه معارف و معنای حق در اصطلاح قرآن صفحه 294-295
شرح بخشی از الهیات شفای بوعلی در مورد اثبات صفت فوق التمام و خیریت محض و حق محض بودن برای خدا و واجب الوجود صفحه 295-299
رابطه مادیات و مجردات و اثبات عدم تصور مرز جدا کننده بین این دوعالم صفحه 300
نظر ملاصدرا پیرامون اتحاد مادی و مجرد صفحه 300
سیر حرکت از مادی به مجرد در نفس انسان و نوع اتحاد بین بعد مادی و مجرد در انسان صفحه 300-301
اشاره ای به رابطه بدن و نفس در انسان از دیدگاه دکارت و ارسطو صفحه 300
تکامل نفس بعد از مرگ انسان صفحه 301-302
نگاهی به نظر فلاسفه و متکلمین درباره معاد صفحه 301-303
مختصری پیرامون کیفیت معاد صفحه 302-303
بررسی مسئله علم الهی در شرح الهیات شفای بوعلی سینا صفحه 304-412
اثبات عقل محض بودن واجب الوجود و معنای صحیح و منشا پیدایش این اصطلاح صفحه 304-306
اثبات خودآگاهی برای ذات واجب الوجود بر مبنای اتحاد عقل و عاقل و معقول صفحه 306-307
مناط علم و جهل (غیبت و حضور) صفحه 307
رابطه علم و تجرد و تعقل (کل عاقل مجرد و کل مجرد عاقل) صفحه 307
تلازم بین عالم جسمانی و جهالت و غیبت و نفی خودآگاهی از این عالم صفحه 308-309
نقش نفس در خودآگاهی موجودات مادی و طبیعی صفحه 309
تحلیل ریشه علم و آگاهی به حضور و جهل و ناآگاهی به غیبت در اصطلاح فلاسفه و رابطه علم و جهل و نور و ظلمت در عالم هستی صفحه 309-311
نقش اثبات تجرد برای موجودات در اثبات عاقل بودن آنها صفحه 311
اثبات عدم نیاز به تغایر در اضافه صفحه 312-313
وحدت علم و عالم و معلوم در انسان صفحه 314-315
بررسی نقش ماده و جسم مادی در جهالت و ممانعت از خودآگاهی و مراتب طبیعت در مورد خودآگاهی صفحه 315-318
نظر ملاصدرا و ابن سینا در مورد خودآگاهی صورت محض (جسم برزخی) صفحه 315
تحقیق معنای خودآگاهی و ضرورت علم حضوری در خودآگاهی صفحه 320-325
اثبات عدم امکان خودآگاهی از طریق علم حصولی و ضرورت وجود علم حضوری در علم نفس به نفس صفحه 323-325
رابطه علم حصولی و حضوری و وابستگی علم حصولی به حضوری در درک صور اشیا صفحه 325
رد نظر روانشناسان در مورد خودآگاهی ابتدایی کودک صفحه 325
بررسی مسئله خودآگاهی در موجود مادی و اثبات مانعیت مادیت از خودآگاهی و ضرورت وصول به تجرد برای خودآگاهی صفحه 326-329
بررسی امکان علم حصولی به علم حضوری انسان به خود (مسئله علم به علم در انسان) صفحه 330-334
رابطه شهود و علم حضوری صفحه 331
نظر ایده آلیستها و سوفسطائیان در مورد شهودات و ادراکات انسان صفحه 332
نقش علم حضوری و حصولی در شهود اشیا و اثبات اصالت علم حضوری در شهود و بالتبع بودن علم حصولی صفحه 332-333
اثبات عقل بودن واجب الوجود بدلیل تجرد و نقش عقلانیت در خودآگاهی واجب صفحه 334
نظر ابن سینا و ملاصدرا در مورد اتحاد عاقل و معقول در علم به وجود غیر صفحه 335
نوع علم انسان به واجب الوجود (حصولی یا حضوری) صفحه 335-336
نظر ملاصدرا و ابن سینا در مورد علم فطری موجودات خودآگاه به علت خود (خداشناسی فطری) صفحه 336
پرسش و پاسخی پیرامون ناخودآگاهی ماده و صحت تعبیر خود در مورد ماده صفحه 336-337
وحدت و کثرت در 'خود' موجودات مرکب و مادی (ترکیب در نفس ماده) صفحه 337-338
عدم لزوم ماهیت در تحقق علم حصولی انسان به واجب الوجود و کفایت مفاهیم انتزاعی از کتاب اصول فلسفه صفحه 338-339
شرح بخشی از شفای بوعلی در مورد اثبات عقلانیت محض واجب الوجود و اتحاد عاقل و معقول و تجرد ذات واجب صفحه 340-350
توضیح اصطلاحات مراتب مختلف عقل (عقل بالقوه, بالملکه, بالفعل, بالمستفاد) به نقل از اسکندر افریدوسی از حکمای اسکندریه صفحه 342-345
اختلاف نظلا ارسطو و افلاطون در مورد نفس و عقل انسان صفحه 344-345
استشهاد به آیه 78 سوره نحل در رد نظریه افلاطون در مورد فعلیت نفس قبل از تولد انسان صفحه 345-346
رابطه نظریه قوه و فعل ارسطو و نظریه مراتب عقل صفحه 346
معنای نظریه قوه و فعل ارسطو و ارتباط آن با نظریه ایشان در مورد ماده و صورت صفحه 346
اختلاف نظر روانشناسان با افلاطون در مورد فعلیت عقل قبل از تعلق به بدن صفحه 347
نظر ارسطو در مورد کون و فساد صفحه 347
توجیه ابن سینا در مورد نظریه کون و فساد ارسطو در عالم عقل صفحه 348
شرح بخشی از شفای بوعلی در مورد اتحاد عاقل و معقول صفحه 348-352
تفاوت معنای اصطلاح اتحاد عاقل و معقول در فلسفه غرب و فلسفه اسلامی صفحه 351-352
شعری از مولوی در مورد اتحاد عاقل و معقول صفحه 352
رابطه مسئله از خودبیگانگی و مسئله اتحاد عاقل و معقول صفحه 353
رابطه نفس و حافظه صفحه 353-354
نفی مقولات از علم صفحه 355-359
ماهیت موجودات خودآگاه و مجرد و علت نامگذاری آنها به عقل (پاورقی) صفحه 357-358
عوامل پراکندگی و دوری موجودات از تجرد (ابعاد موجودات ) صفحه 358-359
مختصری پیرامون تاریخچه طرح علم حصولی و حضوری در فلسفه صفحه 359
نظر شیخ اشراق در مورد تعمیم علم حضوری نسبت به سایر مراتب علم صفحه 359
انطباق نظرات ابن سینا در باب علم مجرد به ذات خود بر علم حضوری صفحه 360
بررسی اشکالات اتحاد عاقل و معقول و پاسخ ابن سینا به آنها صفحه 360-363
وحدت و کثرت در رابطه علت و معلول و عدم اقتضای مغایرت مفهومی مغایرت وجودی را صفحه 363-365
اثبات عدم تلازم بین مغایرت مفهومی عاقل و معقول با کثرت وجود ایندو در مجردات از نظر ابن سینا صفحه 365-366
شرح بخشی از شفای بوعلی در مورد اتحاد عاقل و معقول در مجردات صفحه 366-369
معنای علم فعلی و علم انفعالی صفحه 370-372
اثبات علم فعلی واجب الوجود به اشیا و ماسوی صفحه 372-387
آیات 14 سوره ملک و 61 یونس و 6 فرقان در مورد علم خداوند با سایر موجودات صفحه 372-373
برهان انی علم واجب الوجود به سایر موجودات صفحه 373
اشاره ای به دو اصطلاح علم فعلی و ذاتی (علم مع المعلوم و علم قبل المعلوم) صفحه 374-376
نظر شیخ اشراق در مورد علم مجرد به افعال خود صفحه 375-376
نظر شیخ اشراق در مورد علم حضوری واجب تعالی به جهان صفحه 376-377
اشاره ای به مراتب علم خداوند باستناد آیات قرآن و اشعار منظومه حاجی سبزواری صفحه 378-379
بررسی برهان ابن سینا در مورد علم واجب تعالی به غیر از طریق تلازم بین علم علت به نفس و علم علت به معلول صفحه 379-380
بررسی تفاوت بیان ابن سینا و شیخ اشراق در مورد علم الهی به ماسوی صفحه 380-381
توضیحی پیرامون تعبیر علم ارتسامی واجب الوجود به اشیا از ابن سینا و عدم تلازم بین ارتسامی بودن و انفعالی بودن علم واجب صفحه 382-383
بخشی از خطبه اول نهج البلاغه در مورد نفی انفعالیت در علم الهی صفحه 382
بررسی نظر ابن سینا در مورد علم واجب تعالی به جزئیات زمانی و اشکال وارد بر آن و پاسخ آن (علم کلی به جزئیات ) صفحه 384-387
شرح بخشی از شفای بوعلی در مورد علم واجب الوجود به ماسوی و زمانیات صفحه 387-393
استدلال خواجه طوسی از طریق برهان ابن سینا در مورد علم علت به معلول در اثبات نظر شیخ اشراق درباره علم واجب به موجودات صفحه 388-389
بررسی نسبت معقولات به واجب تعالی از نظر ابن سینا صفحه 397-411
اثبات عدم امکان تحقق علم از طریق تفکر در مورد واجب الوجود صفحه 398-399
بررسی مساله عدم امکان تحقق علم برای واجب الوجود از طریق حلول صور (علم حصولی) صفحه 399
بررسی معنای عقل بسیط در کلمات ابن سینا در مورد علم باریتعالی به اشیا صفحه 400-404
رابطه عقل بسیط و ملکات علمی و توانایی پاسخگویی به مسایل در انسان صفحه 400-402
شعری از مولوی در مورد وحدت موجودات قبل از آفرینش (گوهر واحد) صفحه 403
نظر ابن سینا در مورد قیام صدوری صور علمیه به حق تعالی صفحه 404
تفاوت نظر ابن سینا و ملاصدرا در مورد قیام صدوری و حلولی صور علمیه و حسیه به نفس انسان صفحه 405
تعریف علم فعلی و انفعالی صفحه 406
توضیح علم فعلی انسان در مورد آفرینشهای نفس وی صفحه 406-408
توضیح بخشی از شفای بوعلی در مورد نسبت معقولات به واجب الوجود صفحه 409-412
شرح بخشی از شفای بوعلی در مورد عشق حق تعالی به ذات خویش و جهان هستی و تساوی وجود و عشق صفحه 412-414
بررسی نظریات ابن سینا در مورد چگونگی قیام صور علمی به ذات حق و نحوه ارتباط معقولات با واجب تعالی صفحه 416-421
سه فرضیه صور لازمه و صور مفارقه و صور مرتسمه از ابن سینا در مورد نحوه ارتباط معقولات با ذات حق صفحه 417-421
نقش نظریه شیخ اشراق در مورد علم حضوری واجب الوجود به موجودات در ابطال نظریه علم ارتسامی ابن سینا صفحه 421
تفاوت علم انسان و علم الهی در مورد نیاز به وساطت علم به اشیا صفحه 422-424
نگاهی به پذیرش اتحاد عاقل و معقول از سوی ابن سینا در علم حق تعالی به صور ارتسامی (اتحاد عاقل و معقول در نظام علمی) صفحه 424-425
بیان نقص نظریه شیخ اشراق و ابن سینا در مورد علم الهی صفحه 425
توضیح بخشی از متن شفای بوعلی در مورد نسبت معقولات به واجب تعالی صفحه 426-429
نقدی بر ابن سینا در مورد تفکیک رابطه علم الهی با مجردات و نظام عینی و وجود تناقض در نظرات شیخ در علم باریتعالی صفحه 430-431
نظر ابن سینا در مورد علم خداوند به مجردات و عینیت وجود مجردات و علم الهی صفحه 431
نظر ابن سینا و ملاصدرا در مورد وجوب یا امکان وجود حق تعالی از حیث علم به ماسوی با فرض معلولیت علم به غیر برای ذات حق صفحه 431-432
اختلاف نظر متکلمان و فلاسفه در مورد اراده الهی صفحه 432
تفسیر حدیثی از امام علی(ع) توسط میرداماد درباره اراده الهی صفحه 432
رابطه شوق و اراده و معنای آنها صفحه 433
بررسی معنای اراده و رابطه اراده و تعقل مراد در انسان و واجب الوجود صفحه 433-434
تعریف قدرت از نظر فلاسفه و متکلمان و معنای قدرت الهی صفحه 434-435
وحدت صفات حق تعالی از نظر فلاسفه و ابن سینا صفحه 435-436